Tijdens de vijfdaagse opleiding Controller in een Week worden alle facetten van het vakgebied besproken. Tijdens dag 1 staat de ontwikkeling van het controllersvak centraal.
In control van processen
Hoe kan een controller in control zijn over alle processen in een organisatie? Immers, hij/zij kan niet overal verstand van hebben. Een controller van een bierbrouwer weet wel in grote lijnen wel hoe het brouwproces in elkaar zit, maar de mensen in productie hebben er veel meer verstand van. Hoe kan de controller dan toch zorgen voor beheersing? Het antwoord van Jean Gieskens, kerndocent van de opleiding, luidt;
“The controller needs to control the information system to have the management team in control”
Je hoeft niet alles zelf te doen en te weten, maar het management moet op je informatie kunnen vertrouwen.
In control van de toekomst
De controller dient zich niet alleen als financieel geschiedschrijver met het verleden bezig te houden, maar ook de toekomst te verkennen. Wanneer het managementteam de hei op gaat om de strategie en visie te herijken, verzamelt de controller scenario-informatie. Wat er in de buitenwereld gebeurt bepaalt immers hoe het management de strategie en organisatie dient aan te passen.
De controller maakt met scenario’s inzichtelijk welke externe factoren invloed gaan hebben op de organisatie: de economische conjunctuur, technologische ontwikkelingen, consumententrends, concurrentie, enzovoorts. Wat betekenen die trends voor de producten en diensten van de organisatie? Hoe kan de organisatie het beste reageren met diens missie, visie en organisatie-inrichting?
Ontwikkeling van de functie
Helemaal onderin de ontwikkeling van de controller-rol staat de administrateur, ofwel de beancounter. Die loopt altijd helemaal achteraan en heeft geen enkele invloed op het resultaat. Hij/zij is alleen bezig met transactieverwerking.
De eerste upgrade van de rol kwam met de eerste IT-systemen in de jaren 70’. Toen waren dat nog grote ponskaart-systemen van IBM. De administrateur was de eerste die automatisering in bedrijven bracht. Die rol van technicus is gebleven.
De volgende stap is die tot intermediair. De controller maakt gaat nu voor het management rapportages maken met financiële en niet-financiële KPI’s. In de huidige praktijk zijn dit vaak de business controllers.
Daarna splitst de rol zich tot Chief Accounting Officer en Chief Performance Officer.
Bij Chief Accounting Officer maakt Gieskens nog een onderscheid tussen MACFAC’ers en SHREQ-controllers. MACFAC’ers zijn de introverte super-boekhouders die bij grote bedrijven zorgen dat wordt voldaan aan IFRS en andere verslaggevingsregels. SHREQ-controllers houden zich naast finance ook bezig met de beheersing van Safety, Health, Risk, Environment en Quality. Dit zijn de interne politieagenten en daarom is dit vaak geen populaire rol.
De controller als business partner
De Chief Performance Officer is een mogelijk toekomstige rol die je in de praktijk nog niet veel ziet. Deze controllers maken onderdeel uit van het directieteam en komen zelf met businessplannen op de proppen die ze ook zelf helemaal kunnen doorrekenen. Bij multinationals wordt deze rol vaak door high-level consultants ingevuld. Soms zijn dit interne consultants, maar meestal externe.
Wanneer we deze ontwikkeling doortrekken heeft dat de volgende gevolgen voor het werk van controllers en de tijd die hiermee gemoeid gaat. Tijd en kosten van transactieverwerking nemen af, analyseren blijft gelijk en business partnering neemt toe. De nadruk op de toekomst wordt groter.
Welke rol ga jij vervullen? Introvert of extravert? In de wet- en regelgeving duiken en je ontwikkelen tot super transactieverwerker en procesregisseur?? Of nieuwe kansen verkennen en interacteren met de business?
Door: Jeppe Kleyngeld
Lees ook de andere artikelen in de serie:
Word een betere controller in 5 dagen
Bereid je voor op de functie en werkzaamheden van de moderne controller. Volg de opleiding Controller in een Week en ontdek in vijf dagen alle facetten van de hedendaagse controllersfunctie.
Bekijk het programma